Hamderi Deposu ve Deri Saklama Koşulları

Deriler tabakhanelerde işlenmek üzere işleme alınmadan önce depolarda saklanırlar. Deriler hayvandan yüzüldükten sonra bozulmadan işleme alınmaları için iki seçenek vardır. Birincisi derilerin yüzüldüğü anda hızlı bir şekilde tabakhaneye ulaştırılarak taze deri şeklinde işleme alınmaları. Bakteri faaliyetine uğrayacak zamanı ve koşullar bulamayan deriler böylece bozulmadan deri ürünü için uygun hale getirebilirler. Fakat bu her zaman hatta çoğu zaman mümkün değildir. Tabakhaneler ürünlerini belirli plan ve programlara göre veya siparişleri oranında toplu partiler halinde işlerler. İşte hamderiyi deri olarak değerlendirmek için en uygun olan metot ikinci seçenek olan derilerin depoda bekletilmesidir. Derilerin depolarda bekletilmesi için koşul ise konservasyondur. Konservasyon derilerin işleme alınıncaya kadar saklanabilmesi işlemine verilen addır. Deriler için en pratik konservasyon işlemi ise tuzlama işlemidir. Konservasyon işlemi ile ilgili ayrıntılara başka bir yazıda değinilmesi planlanmaktadır.

Dericilikte konservasyon işlemi İngilizcede koruma anlamına gelen “Preservation” olarak adlandırılır. Ayrıca “Curing” de çokça kullanılır. Konservasyonu yani tuzlama işlemi yapılan derilerin saklanma koşulları da büyük önem arz eder. Hamderilerin satılmak için bekletildiği veya işleme alınıncaya kadar bekletildiği mekanlara hamderi deposu denir. Aşağıda Prima Deri Internet sitesinden alınmış bir hamderi deposu görüntüsü gösterilmiştir.

Derilerin saklanacağı bu depoların özellikleri, derilerin bozulmaması ve istenilen deri karakterinin elde edilebilmesi için önemlidir. Unutulmamalıdır ki deri doğal bir materyaldir ve bütün doğal materyallerde olduğu gibi uygun koşullarda saklanmazsa bozulma eğilimindedir.

Hamderi depolarının genel ideal yapısal özellikleri şu şekilde olmalıdır:

• Duvarların ve çatıların ısıya karşı yeterli yalıtımı
• Sabit bir ısı derecesi sağlamak için minimum kapı ve pencere sayısı.
• Kuvvetli yer kaplaması, korozyona dayanıklı ve taşıtların girebilmesi.
• Havalandırma tesisatı ve havalandırma fanları kurulması.
• Serin zemin katları veya düz yapılar en uygunudur. Sıcak hava koşullarında, eğer ham deriler uzun süre depolanacaklar ise; soğutma düzenleri kurmak gereklidir.
• Verimli kullanım için; hamderiler farklı seviyelere sahip raflarda paletler üzerinde depolanmalıdır.

Bu yapısal özelliklerden sonra hamderilerin saklama koşullarını sıralayalım:

Tuzlu hamderiler:

• 15 ^oC sıcaklığın ve % 70 bağıl nemin altında depolanmalı (maksimum % 80 bağıl nem).
• Eğer ham deriler istiflenerek depolanıyorsa, fazla ısınmayı önlemek için hamderi yığın yüksekliği maksimum 1.00 – 1.20 m olmalı. Uzun süreli depolama durumlarında sıcaklık kontrolü gereklidir.
• Tuzlu suyun akmasını sağlamak için kanalların yapılması çok önemlidir.
• Bakteri ve küf gelişimini önlemek için her 6 ayda bir duvarların dezenfeksiyon maddeleriyle spreylenmesi önerilir. Bazı bakteri türleri dayanıklılık kazanabileceğinden dolayı, dezenfeksiyon maddesi zaman zaman değiştirilmelidir.

Bu koşullar Gerhard John’un “Possible defects in leather production” adlı kitabından alınmıştır.

Ayrıntılı bilgi için: geredederi@hotmail.com