DERİCİLER ŞEHRİ GEREDE
Gerede’ye girerken biraz eskimiş olsa da “Dericiler Şehri Gerede” tabelasını görürsünüz.
Gerede ve Geredeliler adeta deriyle bütünleşmiştir. İlçedeki ekonomik hayat neredeyse deriye ve buradaki sektörün geleceğine endekslidir.
Gerede’deki tabakhanelerde hayvandan yüzülmüş hamderiler, bitmiş derine haline gelinceye kadar işlenir. İşlenmiş ve kullanılabilir hale gelen deriler, deri ürünü üreticilerine satılırlar. Ayakkabılık deri başta olmak üzere, deri materyalinin kullanıldığı tüm ürünler için üretim yapılabilmektedir. Deri ürünü üreticileri ve tacirler için Gerede Deri Sanayi çok önemli bir tedarik merkezidir.
Günümüzde Türkiye’de deri üretiminin en canlı olduğu bölge Gerede’dir. Önümüzdeki yıllarda ise Türkiye’nin deri üretim merkezinin Gerede olacağını söylemek doğru olacaktır. (Diğer deri üretim bölgelerindeki değişimler ve koşullar sebebiyle bu durumun oluşacağı beklenmektedir.)
Mevcut Durum
Gerede’de 120 civarında tabakhane (bazıları küçük atölyeler olmak üzere) faaliyet göstermektedir.
Kurulu kapasite olarak Türkiye’deki en büyük büyükbaş deri üretim bölgesi Gerede’dir. (Tuzla’da büyük çaplı üretim yapan tabakhaneler olduğu için fiili durumu değerlendirmek zordur. Fakat fiili durumda dahi Gerede’nin Türkiye’nin büyükbaş deri üretiminin lideri olduğu birçok kişi tarafından kabul edilmektedir.)
Gerede ekonomisi deri sanayine som derece endekslidir. Buradaki her tabakhane dışarıya mal satan ve ilçeye para getiren birer kuruluş olarak nitelendirilir.
Yaklaşık 2500 çalışan potansiyeli ile bölge ekonomisine katkı sağlamaktadır.
Deri üretimi hamderiden başlayarak yapıldığı gibi, bazı işletmeler günün koşullarına ve müşteri isteklerine bağlı olarak yarı mamül deri (Wet-Blue) alarak da deri üretimi gerçekleştirmektedirler.
Yerli hamderi tercih edilmektedir. Bunun dışında Türki Cumhuriyetlerden ve diğer dış ülkelerden gelen ithal hamderi de kullanılmaktadır.
Yarı mamül (Kromlu yarı mamül=Wet Blue) deriler genellikle ithal olarak elde edilmektedir. Geredeli dericilerin yurt dışında girişimcilerde bulunarak kurdukları, ortak oldukları ve irtibatta bulundukları işletmelerden de wet-blue deriler temin edilmektedir.
Hamderi ve yarı mamul deri tedarikinde Ham Deri Komisyoncuları, tabakhanelere hizmet de vermektedirler.
Boyanmamış ve özel işlemleri yapılmamış, bitmiş mamüle yakın konumda bulunan Crust (Kırast) olarak adlandırılan deriler ise zaman zaman kullanılsa da ham madde olarak pek tercih edilmemektedir.
Üretilen deriler genellikle iç piyasaya satılmaktadır. En çok üretim ayakkabılık deri için yapıldığından, ayakkabı üreticilerinin olduğu bölgelere yoğun şekilde deri satışı vardır. Ayrıca deri ticareti yapan tacirler vasıtasıyla da satış tercih edilmektedir. Aracılar vasıtasıyla derilerin önemli bir kısmı da ihraç edilmektedir. Son zamanlarda ise tacir veya aracı hizmeti olmadan direkt olarak ihracat yapan tabakhaneler mevcuttur.
Gerede’de, deri üretimi için gerekli son teknoloji makineler, üst düzey deri kimyasalları ve en önemlisi iyi yetişmiş kalifiye çalışanlar olduğu için dünya standartlarında üretim yapmak mümkündür. Bu yüzden “Gerede derisi kalitesizdir” anlayışının yanlış olduğu söylenebilir. Müşterilerin düşük maliyetli deri talepleri üzerine yapılan deriler Gerede Derisi değil, olsa olsa isteğe uygun düşük maliyet üzere üretilmiş deriler olarak adlandırılmalıdır.
Gerede’deki tabakhanelerin fiziki koşulları sebebiyle dünya standartlarında olduğu söylenemez. Fakat dünyada Deri konusunda uzman kişiler Gerede’ye geldiklerinde, kurulan sisteme, üretilen derilere ve Gerede’de deri sanayinde çalışan insanların özverilerine hayran kalmaktadırlar.
Ortak Kullanım Şirketleri
(BKNZ “Gerede Deri Sanayisinin Gelişmesindeki Önemli Faktör: Ortak Kullanım Tesisleri” makalesi)
Dericilerin bir araya gelerek kurdukları ortak şirketler vasıtasıyla kolektif üretim ile Gerede diğer bölgelerden avantajlı konumda. Ortak kullanım alanlarında Gerede’deki fabrikalardan ve diğer deri sanayilerinden yaş bitim işlemlerinden (yağlama-boyama-retenaj) gelen deriler kolektif üretim ile kısa sürede ve daha az maliyetli olarak işleniyor. Kolektif üretim ile makinalar atıl durumdaki demir yığınlarına dönüşmeden sürekli üretim yapıyor. Herkes kendi fabrikasına kendi makinalarını almak yerine, ortak olarak makinalar alınmış ve böylece makinalar atıl durumda kalmadan sürekli üretim yaparak uygun maliyetle deri işleyebilir konuma gelmişlerdir.
Gerede Deri Sanayi, önümüzdeki süreçte Organize Deri Sanayi Bölgesine taşınma sürecine başlayacaktır. Böylece artan çevre, ekolojik denge, insan sağlığı gibi konularda duyarlı üretim yapan ve işi kuralına göre yaparak daha da önemli bir konuma ulaşacaktır.
Deri gibi mükemmel özellikler gösteren ve yerine ikame edilecek bir başka materyal yoktur. Bunun için yapılan denemelerin hepsi günümüze kadar başarısız olmuştur. Et endüstrisinin bir yan ürünü olan hamderi, eğer işlenmez bozulan, kokuşan bir ürün haline alır. Bu sebeple deriyi işlemek; atık bir materyali de değerlendirmek ve ekolojik olarak da dünyaya katkıda bulunmak anlamına gelir. Eti yenen hayvanların derisini yapan Gerede Deri Sanayi de doğal bir ürün olan deriyi, canlı sağlığı ve ekolojik dengeye mümkün olacak en az etkiyi yapacak şekilde işleme gayretinde olarak; fayda-zarar ikilisinde insanlara ve dünyaya faydayı daha üst konuma getirerek başarıya ulaşabilecektir.
Gerede Deri Sanayi ile ilgili ayrıntılı bilgi için lütfen bizimle irtibata geçiniz.:
Kemal KILINÇ – Deri Yüksek Mühendisi
kemal.kilinc@gmail.com
İlk Yorumu Siz Yapın